سیستم اعلام حریق

سیستم اعلام حریق یکی از وسایل ایمنی مهم است که در هر مکانی نیاز به نصب آن داریم. آتش سوزی بی گمان یکی از وحشتناک ترین اتفاق هاییست که ممکن است در هر مکانی رخ دهد. آتشی که به موقع و سریع مهار نشود، در اندک زمانی همه چیز را می بلعد و تخریب می کند. حفاظت جان و مال شما در گرو فراهم آوردن مکانی ایمن می باشد. برای این منظور باید علاوه بر حفظ نکات ایمنی از تجهیزات مخصوصی که برای این هدف ساخته می شوند به نحو احسنت استفاده نمایید. سیستم اعلام حریق یکی از کارآمدترین وسایل برای مطلع شدن از خطر آتش سوزی می باشد که در این مطلب قصد داریم تا اطلاعات مفیدی درباره آن در اختیار شما قرار دهیم.

اگر بخواهیم یک تعریف بسیار کلی از سیستم اعلام حریق به شما ارائه کنیم می گوییم سیستم اعلام حریق مجموعه ای از قطعات مختلف است که به هدف آشکارسازی آتش در کنار هم قرار می گیرند. این سیستم ها در صورت وجود دود، حرارت بسیار بالا، مونوکسید کربن و یا شعله از طریق تجهیزات صوتی و یا تصویری اعلام خطر می نماید. با پیشرفت تکنولوژی سیستم های اعلام حریق نوین مختلفی به بازار آمده است که می توان با اطمینان خاطر آنها را خریداری و استفاده کرد.

انواع سیستم های اعلام حریق

با توجه به اهمیت اعلام آتش سوزی در سریع ترین زمان ممکن انواع مختلفی از سیستم های اعلام حریق طراحی و ساخته شده اند. در یک تقسیم بندی بسیار کلی سیستم های اعلام حریق را به دو نوع متعارف و آدرس پذیر تقسیم می کنند.

سیستم اعلام حریق متعارف یا همان كانونشنال که در صنایع و منازل کاربرد بسیاری دارند از قیمت به صرفه تری برخوردار بوده و استفاده از آنها راحت می باشد. در این نوع سیستم های اعلام حریق تمامی آشکارسازهای مربوط به یک ناحیه از ساختمان به یک زوج سیم وصل می گردند. در صورتی که هر یک از آشکارسازهای موجود در این منطقه گزارش هشداری را بدهند نشانگر LED مربوطه بر روی کنترل پنل روشن می شود و متعاقبا آژیرها و فلاشرهای اعلام حریق شروع به فعالیت می کنند.

عملکرد کلی شناسایی حريق در سيستم هاي آدرس پذير نیز مشابه سيستم هاي متعارف می باشد اما نکته قابل توجه در این سیستم ها این است که هر يک از آشکارسازها دارای آدرس منحصر به فرد و دقیقی هستند که به کمک آنها تابلو کنترل مرکزي می تواند به راحتی محل دقیق آتش سوزی را شناسایی نماید. مدار شناسایی سیستم های اعلام حریق آدرس پذیر به صورت حلقوي می باشند و از تابلوي کنترل مرکزي شروع و به همان تابلو ختم مي گردند. هر یک از حلقه های آشکارساز مي توانند يک يا چند منطقه را پشتیبانی نمایند. شاید بتوان گفت که در یک نگاه کلی سیستم آدرس پذیر از سیستم متعارف گزینه مناسب تری است چرا که قادر می باشد تا در زمان کمتری نقطه آتش سوزی را شناسایی کرده و آسیب های جانی و مالی را به حداقل مقدار ممکن برساند. هر چند به دلیل هزینه های پایین تر، سیستم های متعارف همچنان از فروش خوبی برخوردار می باشند.

اجزا سازنده سیستم های اعلام حریق

همانطور که گفته شد انواع مختلفی از سیستم های اعلام حریق وجود دارند که به دو نوع کلی آدرس پذیر و متعارف تقسیم می شوند. اما برای اینکه بتوانید به صورت جزئی تر با تفاوت این سیستم ها آشنا شوید بهتر است تا اجزا سازنده آنها را به خوبی بشناسید.

به صورت کلی سیستم های اعلام حریق از سه بخش اصلی زیر تشکیل می شوند:

• تجهیزات شناسایی حریق (Fire Detectors)
• تابلوهای کنترل (Fire Control Panel)
• تجهیزات هشدار حریق(Notification Devices)

البته لازم به دکر است که تجهيزات جانبي ديگري نيز براي تکميل و افزایش کارایی سيستم های اعلام حريق در آنها به کار مي روند .

آشکارسازها

وظیفه عمومی آشکارسازها اعلام وضعیت حریق به مرکز کنترل است. آشکارسازهای مختلف مکانیزم عملکردی، سرعت و دقت متفاوتی دارند. انواع آشکارسازها عبارت هستند از: آشکارساز (دتکتور) دودی، حرارتی، شعله ای، گازی و مولتی.

آشکارساز حرارتی: این آشکارسازها به تغییرات دما حساس هستند و با بالا رفتن ناگهانی دما فعال می شوند. از این آشکارسازها عموما در مکان هایی که دارای دمای ثابتی می باشند استفاده می کنند.

آشکارساز دودی: این آشکارسازها همانند حس بویایی انسان عمل می کنند و نسبت به ذرات حاصل از احتراق یا تجزیه شیمیایی به وسیله گرما (ذرات معلق در هوا) فعال می شود و اعلام حریق می کند. آشکارسازهای دودی خود به انواع دودی یونیزاسیون، دودی نوری و دودی اشعه ای تقسیم بندی می شوند.

آشکارساز شعله ای: این آشکارسازها به کمک حسگرهای اشعه ماوراء بنفش شعله آتش را شناسایی کرده و اعلام حریق می نماید.

 آشکار ساز گازی: این آشکارسازها به منظور تشخیص نشــتی گاز و اعلام خطر پیش از ایجاد آتش در محل هایی که گازهای قابل اشتعال وجود دارد، استفاده می شوند.

آشکار ساز مولتی: این آشکارسازها دارای دو طبقه شامل  آشکارساز حرارتی و آشکارساز دودی می باشند.

آژیرهای اعلام حریق

سیستم های اعلام حریق برای هشدار دادن در هنگام خطر از یک محرک شنیداری، دیداری و یا لمسی بهره می برند. آژیرها می توانند دارای ساختار ساده و یا پیچیده باشند. بسیاری از این سیستم ها از هشدار صوتی استفاده کرده و در هنگام خطر پیام های از پیش ضبط شده را پخش می نمایند. به طور کلی هشداردهنده های رایج عبارت هستند از: آژیرهای مکانیکی و الکتریکی، بلندگو های اعلام خطر، زنگ اعلام خطر، فلاشرهای اعلام خطر، آژیر و فلاشر ترکیبی

همچنین جالب است بدانید که سامانه‌های اعلام حریق خودکار غالبا از یک نمایشگر در قسمت‌های پر رفت و آمد استفاده می کنند.

کنترل پنل اعلام حریق

کنترل پنل سیستم اعلام حریق، کنترل اجزای یک مجموعه اعلام حریق را انجام می دهد. کنترل پنل اطلاعات را از حسگرهای محیطی طراحی شده برای شناسایی تغییرات مرتبط با آتش دریافت کرده و عملکرد اجزاء دیگر را هماهنگ می نماید.

نصب سیستم های اعلام حریق

به دلیل حساسیتی که نصب سیستم های اعلام حریق به همراه دارند بهتر است تا این وظیفه را به متخصصین این زمینه واگذار کنید. افراد متخصص با رعایت تمام نکات ایمنی و فنی، سیم کشی و نصب را به بهترین نحو ممکن انجام می دهند. نصب این سیستم ها بر اساس استانداردهای موجود صورت می گیرد.

موسسه حفاظتی و مراقبتی نظم گستران امید